لطفا منتظر بمانید ...

بررسی و بهینه سازی روش استخراج سنگ گرانیت در ایران

تحرک و پویایی جهانی سنگ در آیینه آمار
1396/04/31 

 


تولید جهانی سنگ‌های تزیینی به‌رغمِ کِسادی و کُندی که در پروژه‌های ساختمان‌سازی، ‌به‌ویژه در کشورهای اروپایی و آسیای شرقی، همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. جدول 1 نشان می‌دهد که مقدار استخراج انواع سنگ‌های تزیینی در جهان در سال 2007 به رقم 85 میلیون و 688 هزار و 221 تن رسیده است .

 

 

 

 

اشاره

تولید جهانی سنگ‌های تزیینی به‌رغمِ کِسادی و کُندی که در پروژه‌های ساختمان‌سازی، ‌به‌ویژه در کشورهای اروپایی و آسیای شرقی، همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. جدول 1 نشان می‌دهد که مقدار استخراج انواع سنگ‌های تزیینی در جهان در سال 2007 به رقم 85 میلیون و 688 هزار و 221 تن رسیده است که نسبت به رقم مشابه در سال 2006 حدود 3 درصد افزایش نشان می‌دهد. چین و هند به ترتیب با 26 و 25 درصد معادل 22 میلیون تن و 21 میلیون و 500 هزار تن بیشترین سهم را از کل سنگ خام جهان به خود اختصاص داده‌اند. البته ارقام فوق‌الاشاره ناخالص است، یعنی با احتساب سنگ‌های باطله و ضایعات معادن است. شمار کشورهایی که در کل، ‌هریک بیش از یک‌میلیون تن سنگ استخراج کرده‌اند به 9 کشور رسیده است که مُعّرف ورود تعداد هرچه بیشتر کشورهای جدید، به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، به بازار جهانی این صنعت است. اما این وضع از نظر میزان صادرات و ارزش به‌کلی فرق می‌کند. جدول 2 نشان می‌دهد که میزان صادرات سنگ تزیینی در سال 2007 به 11 میلیون و 168 هزار و 114 تن رسیده است که نسبت به رقم مشابه سال قبل 40/14 درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین کشورهایی که بیش از یک میلیون تن صادرات را به خود اختصاص داده‌اند به عدد 4 رسیده است. کشورهای هند، اسپانیا و برزیل به ترتیب با 2،851،240 تن، 1،288،120 تن،‌ و 1،181،240 تن، بیشترین مقدار صادرات سنگ‌های تزیینی را به خود اختصاص داده‌اند. میزان صادرات سنگ چین از 1،852،850 تن در سال 2005 به 964،030 تن در سال 2007 تنزل یافته است، یعنی حدود 48 درصد کاهش. البته باید به‌خاطر داشت که این کاهش نتیجه افزایش مصارف داخلی کشور چین است. زیرا چین در حال حاضر تنها کشوری در جهان است که رقم رشد اقتصادی حیرت‌انگیزِ دو رقمی را، علی‌رغم وجود بحران‌های مالی جهانی، ‌همچنان ادامه می‌دهد. بررسی ارقام واردات چین این واقعیت را به روشنی نشان می‌دهد. میزان واردات سنگ‌های تزیینی چین در سال 2005،‌ معادل 4 میلیون و 432 هزار و 760 تن بوده است که با 20/55 درصد رشد به رقمی بالغ بر 6 میلیون و 877 هزار و 430 تن در سال 2007 رسیده است. رقمی که چین را حتی در مقایسه با کشور ایتالیا به رهبر بلامنازع کل تجارت سنگ‌های تزیینی در جهان تبدیل کرده است. (جدول 2 و 3 را ببینید) و اما ایران؟ سهم ایران از کل استخراج جهانی سنگ‌های تزیینی معادل 13 درصد است. اما سهم آن از صادرات جهانی در حد 2/5 درصد متوقف مانده است. البته این ارقام مربوط به صادرات سنگ خام است که بیش از 97 درصد صادرات سنگ کشور ما را به خود اختصاص داده است. به بیان دیگر، ایران در سبد جهانی سنگ‌های فرآوری شده، با ارزش افزوده بالا، اساساً هیچ سهمی ندارد. بررسی نسبت صادرات به تولید نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از کل سنگ‌های استخراجی ایران از لحاظ بازدهی بلوک استاندارد، تا حدِ بسیار زیادی فاقد کیفیت و ارزش مورد نظر هستند. زیرا نسبت صادرات به تولید یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تعیین‌کننده کیفیت و ارزش تولید به شمار می‌آید. مقدار استخراج سنگ ایران در سال 2007، 11 میلیون و یکصد‌هزار ریال بوده است اما میزان صادرات کشور در این سال، 587 هزار و 680 تن:‌ یعنی نسبت صادرات به تولید معادل 2/5 درصد است. به عبارت روشن‌تر، ‌ایران اگرچه از نظر مقدار استخراج، جزء‌کشور اول دنیا است اما از نظر ارزش صادرات هیچ جایگاهی در جدول جهانی ندارد. کشورهای هند،‌ اسپانیا، برزیل و ایتالیا، ‌چهار صادرکننده برتر دنیا در سال‌های اخیر بوده‌اند که به‌همراه چین بخش عمده‌ای از تجارت جهانی سنگ‌های تزیینی را به خود اختصاص داده‌اند. رشد سریع هند به طور عمده به دلیل پایین بودن هزینه تولید در این کشور است اما برنامه‌ریزی‌های راهبردی این کشور را نیز در توسعه صنعت سنگ‌تزیینی این کشور نباید از نظر دور داشت. سازماندهی نمایشگاه‌ها، ‌همایش‌ها و آموزش‌ها تخصصی، با فواصل زمانی منظم،‌ همچنین تاکید بر استاندارد‌های بالاتر و رعایت کنترل کیفیت فراگیر برای استخراج، ‌برش، ‌ساب و صیقل نهایی و سرانجام طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی فنی مداوم برای کارآفرینان و صنعتگران در مورد فناوری‌های مدرن،‌ از جمله مهم‌ترین نکات استراتژی توسعه صنعت سنگ‌هند محسوب می‌شوند که باعث شده‌اند این کشور به عنوان یک صادرکننده برتر به جایگاهی درخور توجه دست یابد. به هرحال بررسی جداول آماری که در ادامه می‌خوانید از جنبه‌های مختلف می‌تواند بسیار مفید و ارزنده باشد و آگاهی‌های گره‌گشا به متولّیان کشورها در امور برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاریِ صنعت سنگ تزیینی ارائه دهد. دسترسی به این مهم، البته که آسان نیست. لذا، ضرورت دارد روی بسیاری از جزییات این آمارها، ‌با جلب همکاری و همفکری صاحب‌نظران سنگ کشور کار شود تا از این طریق،‌ بیشترین کارایی حاصل آید. فصلنامه سنگ و معدن از دریافت و انتشار هرگونه نظر و پیشنهاد دراین زمینه،‌ با تواضع تمام استقبال می‌کند.
 

             

جدول 3.   مقدار کل واردات جهانی سنگ‌های خام تزیینی     

 طی سال‌های 2007،2006،2005

ارقام به تن

کشورها

سال

درصد تغییرات

2005

2006

2007

2007/2006

2007/2005

2006/2005

اتریش

41,140

38,440

23,660

-38.40

-42.50

-6.60

بلژیک

282,420

310,250

279,720

-9.80

-1.00

9.90

برزیل

8,440

11,080

14,020

26.50

66.10

31.30

کانادا

101,540

72,880

 

 

 

-28.20

چین

4,432,760

5,815,140

6,877,430

18.30

55.20

31.20

کره شمالی

29,130

36,100

25,520

-29.30

-12.40

23.90

دانمارک

304,060

290,600

169,520

-41.70

-44.20

-4.40

فنلاند

9,890

6,600

5,850

-11.40

-40.80

-33.30

فرانسه

206,820

209,030

205,600

-1.60

-0.60

1.10

آلمان

187,090

190,690

233,030

22.20

24.60

1.90

ژاپن

72,600

58,510

56,860

-2.80

-21.70

-19.40

یونان

311,280

353,890

432,590

22.20

39.00

13.70

هنگ‌کنگ

114,040

135,920

308,210

126.80

170.30

19.20

هند

89,200

139,670

172,370

23.40

93.20

56.60

ایران

0

0

0

 

 

 

ایرلند

12,600

17,210

29,080

69.00

130.80

36.60

ایتالیا

2,016,760

2,263,640

2,215,740

-2.10

9.90

12.20

لیبی

100,600

92,760

101,130

9.00

0.50

-7.80

لیتوانی

16,710

23,300

35,255

51.30

111.00

39.40

نروژ

37,690

26,710

29,540

10.60

-21.60

-29.10

هلند

255,380

160,980

222,000

37.90

-13.10

-37.00

لهستان

272,810

277,080

319,360

15.30

17.10

1.60

پرتقال

84,960

72,400

99,370

37.30

17.00

-14.80

انگلستان

166,810

171,850

236,360

37.50

41.70

3.00

جمهوری چک

7,810

7,880

12,290

56.00

57.40

0.90

روسیه

60,910

63,880

71,490

11.90

17.40

4.90

اسلوانی

9,200

7,750

9,304

20.10

1.10

-15.80

اسپانیا

1,064,480

927,150

1,045,640

12.80

-1.80

-12.90

آیالات متحده آمریکا

401,230

506,700

321,240

-36.60

-19.90

26.30

سوئد

30,620

26,170

30,070

14.90

-1.80

-14.50

سوئیس

273,470

271,350

290,430

7.00

6.20

-0.80

تایوان

2,455,580

1,449,220

1,241,290

-14.30

-49.50

-41.00

تایلند

176,880

206,250

183,590

-11.00

3.80

16.60

اوکراین

2,080

2,760

2,870

4.00

38.00

32.70

مجموع

13,636,990

14,243,840

15,300,429

7.40

12.20

4.50

             

منبع:     STONE SECTOR,2007. Silvana Napoil