به گزارش تجارت‌نیوز، آمار وزارت صمت تشان می‌دهد در سال ۹۹ از ۱۰ هزار و ۵۰۰ معدن که پروانه بهره‌برداری داشتند، بیش از ۴۰۰۰ معدن غیرفعال بودند. اما اخیرا عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، از تعطیلی ۶۰۰۰ معدن کوچک خبر داد. با توجه به اظهارات سهل‌آبادی به نظر می‌رسد طی دو سال، ۲۰۰۰ معدن تعطیل شدند؛ یعنی در هر دو روز، تقریباً پنج معدن تعطیل شده‌اند.
آمار دیگری از وزارت صمت گویای آن است که معادن کوچک و متوسط سهم ۹۸٫۳ درصدی از کل معادن کشور دارند و حدود ۶۵ درصد استخراج معادن به فعالیت آنها مربوط می‌شود.
البته در این میان برخی از کارشناسان معتقدند که این میزان معدن کوچک در کشور نمی‌تواند به واقع کوچک باشند. این معادن به دلیل اینکه اکتشاف درستی در آن انجام نشده در زمره معادن کوچک‌مقیاس قرار گرفتند.
البته یکی از دلایل آن بهره‌برداران هستند. عنوان می‌شود که برخی از بهره‌برداران برای اینکه حقوق دولتی کمتری بدهند میزان استخراج معادن خود را کمتر اعلام می‌کنند تا در فهرست معادن کوچک قرار بگیرند.
تعطیلی ۶۰۰۰ معدن کوچک منطقی نیست
عضو هیات علمی پزوهشکده علوم پایه کاربردی و کارشناس رسمی دادگستری در امور معدن در گفتگو با تجارت‌نیوز تعطیلی ۶۰۰۰ معدن کوچک را اغراق‌آمیز توصیف کرد.
اردشیر پورشعبان گفت: طبق اعلام سازمان صمت، در سال ۱۴۰۰ تعداد کل معادن کشور به حدود ۱۰ هزار و ۱۷۰ معدن در کشور می‌رسید. از این رو بعید به نظر می‌رسد که بیش از ۶۰۰۰ معدن غیرفعال باشند. چراکه این رقم حدود ۶۰ درصد از معادن را تشکیل می‌دهد.
او به افزایش نیاز جهان به مواد معدنی فلزی و غیرفلزی اشاره کرد و افزود: در حال حاضر به دلیل افزایش قیمت مواد معدنی در بخش فلزی معادن کوچک ما در حال فعال شدن هستند. حال این سؤال مطرح می‌شود که چرا معادن ما باید تعطیل شوند؟
وی با بیان اینکه معادن به سه بخش بزرگ، متوسط و کوچک تقسیم میشوند، تشریح کرد: معادنی که بیش از ۲۰ درصد از ذخایر مس کشور را در اختیار دارند، معادن استاندارد و بزرگ ایران هستند.
پورشعبان ادامه داد: یکی از نکات مهمی که باید در مورد انتخاب معدن بر اساس استاندارد جهانی در نظر گرفته شود میزان ذخایر کانی‌هاست. به این ترتیب که معادن سنگ‌آهن، سرب و روی که ذخیره قطعی آنها بیش از ۱۰درصد ذخیره کل کشور را در اختیار داشته باشند، می‌توان از آنها با عنوان معادن بزرگ یاد کرد.
او این پرسش را مطرح کرد که آیا واقعاً معادن کوچکی که در کشور وجود دارند به طور ذاتی معادن کوچکی هستند؟
به اعتقاد وی بسیاری از معادن کوچک در واقع معادن کوچک نیستند. این معادن به دلیل اینکه اکتشاف درستی در آن انجام نشده در زمره معادن کوچک‌مقیاس قرار می‌گیرند.
پای بهره‌برداران در میان است؟
اما در این رابطه ظاهراً پای برخی بهره‌برداران و همچنین اکتشاف ناقص معادن در میان است. وی در این باره توضیح داد: یکی دیگر از مشکلاتی که در معادن کوچک‌مقیاس وجود دارد، برخی از بهره‌برداران هستند. تعدادی از این افراد به دلیل کمبود نقدینگی، اکتشاف تکمیلی را ناقص انجام می‌دهند. از همین رو به دلیل عدم قطعیت ماده معدنی، ذخیره قطعی کمتر از مقدار واقعی در پروانه بهره‌بردار قید می‌شود.
او تصریح کرد: البته عکس این موضوع نیز در برخی معادن صادق است. به این صورت که اکتشاف ناقص و یا تحلیل نادرست موجب می‌شود که مقدار ذخیره بیش از مقدار واقعی در پروانه بهره‌برداری قید شود. این امر موجب هدر رفت سرمایه و سردرگمی سرمایه‌گذارن در بخش معدن می‌شود.
بنا بر اعلام پورشعبان بسیاری از معادن کوچک کشور به دلیل ضعف در اکتشاف در زمره معادن کوچک قرار گرفته‌اند. این در حالی است که اغلب معادن بزرگ کشور دولتی و ملی هستند و ما معدن بزرگی که خصوصی باشد، نداریم.
