مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران دارای زنجیره کاملی از مطالعات فرآوری مواد معدنی از آزمایشگاه شناسایی و آنالیز معدنی تا مطالعات کانی‌شناسی، فرآوری، محیط‌زیست، پایلوت فرآوری و همچنین کارگاه ساخت که به بحث توسعه فناوری و ساخت تجهیزات می‌پردازد را در اختیار دارد.
انجام آزمایش و آنالیز بر روی مواد معدنی معادن کشف شده به منظور فرآوری امری مهم به شمار می‌رود و در صورتی که این اقدام صورت نگیرد ارزش اقتصادی آن نیز با تردید مواجه خواهد بود. از این رو نقش یک مرکزی که بتواند بر روی مواد معدنی آزمایشات و تحقیقات انجام دهد بسیار قابل توجه است. در همین ارتباط گفتگویی با مجید وفایی فرد، مدیر مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران ترتیب دادهایم که در ادامه خواهید خواند:
زنجیره کامل در مطالعات فرآوری مواد معدنی
مجید وفایی فرد، در ارتباط با تاریخچه راه‌اندازی مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران به گسترش‌نیوز گفت: طرح احداث این مرکز در وزارت صنایع در دهه ۶۰ مطرح شد و طراحی آن نیز به دلیل وسعت و گستردگی با همکاری شرکت‌های بزرگ و معتبر بین‌المللی در ساخت ساختمان‌ها، سوله‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی انجام گرفت و می‌توان گفت که برخی از تجهیزات آزمایشگاهی این مرکز در کشور، خاورمیانه و حتی آسیا منحصر بفرد است و مرکز تحقیقات فرآوری معدنی ایران جز ده مورد برتر مراکز بزرگ تحقیقاتی تخصصی در بخش فرآوری معدنی ایران به شمار می‌رود.
وی ادامه دارد: این مرکز دارای زنجیره کاملی از مطالعات فرآوری مواد معدنی از آزمایشگاه شناسایی و آنالیز معدنی تا مطالعات کانی‌شناسی، فرآوری، محیط‌زیست، پایلوت فرآوری و همچنین کارگاه ساخت که به بحث توسعه فناوری و ساخت تجهیزات می‌پردازد را در اختیار دارد.
وفایی‌فرد در ارتباط با راه‌اندازی این مجموعه گفت: آزمایشگاه این مرکز در سال ۸۴ آغاز به کار کرد و پایلوت آن نیز از سال ۸۶ آغاز شده است و ۱۵ سال است که در بخش مطالعات آزمایشگاهی و فرآوری و پایلوت مواد معدنی ورود پیدا کرده و فعالیت می‌کند. این مجموعه ۱۲۰ نفر پرسنل دارد که برخی از این نیروها به صورت پیمانکاری، برخی به صورت ساعتی و پروژهای فعالیت دارند.
مدیر مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی در ارتباط با عملکرد این مجموعه گفت: مراکز تحقیقاتی با رویکرد فرآوری مواد معدنی به صورت منحصربفرد فعالیت دارند و تعداد آنها مانند آزمایشگاه‌های آنالیزی که به تعداد فراوان و توسط بخش خصوصی راه‌اندازی شده‌اند فراوان نیست.
مطالعات آزمایشگاهی پیش‌نیاز فرآوری مواد معدنی
وفایی فرد گفت: افرادی که دارای معدن هستند و قصد انجام فرآوری بر روی مواد معدنی را دارند در ابتدا می‌بایست با انجام مطالعات آزمایشگاهی بر روی ماده ماده نسبت به شناسایی و قابلیت فرآوری داشتن آن اطمینان حاصل کنند چرا که تا زمانی که یک ماده معدنی این مرحله را طی نکرده باشد بحث اقتصادی بودن آن نیز جای سوال است. بنابراین در زنجیره مطالعات معدن از اکتشاف، استخراج و فرآوری در همان مرحله اکتشاف نمونه‌هایی آنالیز می‌شود و بعد از آن که میزان ذخایر قابل قبول آن معدن مشخص شد وارد فعالیت بعدی استخراج و فرآوری می‌شوند.همچنین انجام تست‌های مطالعات فرآوری و امکان‌سنجی فرآوری از جمله مواردی است که در تمام دنیا برای مواد معدنی استفاده می‌شود.
وی در ارتباط با مراجعان به این مرکز گفت: طیف عمده‌ای از مشتریان ما بخش خصوصی هستند و با توجه به سابقه و برند بودن این مجموعه و اینکه امکان دارد تا برخی از آزمایشگاه‌ها به لحاظ نداشتن برخی تجهیزات خاص، امکان انجام تست را نداشته باشند به این مرکز مراجعه و ما نیز اقدام به انجام تست‌های فرآوری می‌کنیم.
انجام بیش از ۳۰۰ پروژه فرآوری در دو سال
وفایی فرد در ادامه درباره اقدامات انجام شده در این مرکز گفت: در بخش فرآوری و پایلوت در دوسال گذشته بیش از ۳۰۰ پروژه فرآوری از بخش خصوصی در مقیاس آزمایشگاهی انجام دادهایم و نزدیک به ۳۰ پروژه پایلوت نیز انجام دادهایم. با توجه به اینکه پروژهای پایلوت به دلیل سنگینی پروژه محدوده هستند در مقیاس نیمه صنعتی تست می‌شوند.
وی در ادامه به فعالیت‌های این مجموعه در بخش آنالیز گفت: در این بخش با توجه به سابقه زیاد تجربه خوبی کسب کرده‌ایم. این مجموعه در دو سال گذشته بیش از ۱۰۰ هزار نمونه آنالیز انجام داده است. با توجه به فعالیت آزمایشگاه‌های بخش خصوصی در زمینه آنالیز، عمده سفارشات به مرکز تحقیقات از سوی ایمیدرو صورت می‌گیرد. ایمیدرو نیز به دلیل حجم زیاد پروژه در بخش اکتشافات و پهنه‌های اکتشافی تعداد نمونه‌های آنالیز زیادی داشته که این مجموعه اقدام به آنالیز و شناسایی نمونه‌ها کرده است.
مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی در کنار بخش خصوصی
وفایی فرد در ارتباط با برون‌سپاری آنالیز نمونه‌ها در این مرکز گفت: هر زمان که حجم کار زیاد و بیشتر از ظرفیت این مجموعه بوده، حتی کارهای ایمیدرو که به این مرکز ارجاع می‌شده به مراکز خصوصی ارسال شده و در واقع هیچ آنالیزی در ردیف انتظار قرار نگرفته است به طوری که در سال گذشته و امسال این مرکز چند هزار نمونه مازاد را به آزمایشگاه‌های خصوصی ارسال کرده‌است. باید گفت که آزمایشگاه‌های خصوصی مجموعه‌های موفقی هستند و مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی نیز هیچ‌گاه به دنبال رقابت با آنها نرفته و نخواهد رفت.
وی در پایان به اقدامات این مرکز در بخش فرآوری اشاره کرد و افزود: در این بخش مطالعات فرآوری با بهره‌گیری از روش‌های آزمایشگاهی و تجهیزاتی که در اختیار داریم امکان‌سنجی شده و پس از انجام مطالعات تحقیقاتی، گزارش آن به متقاضی، معدن‌کار و بخش خصوصی یا خصولتی داده می‌شود و در صورتی که کار از وسعت قابل قبولی برخوردار باشد به مرحله فاز مطالعات تحقیقاتی وارد می‌شود که این امکان نیز در مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران فراهم است.
