مختصات بخش معدن و صنایع معدنی
بررسی‌های انجام شده در بخش معدن و صنایع معدنی نشان می‌دهد که در سال‌های ۹۷ و ۹۸ به ترتیب ۹.۲ و ۸.۵ میلیارد دلار ارزش صادرات این بخش بود که سهم حداقل ۲۰ درصد و بیش از این میزان را به خود اختصاص داده است.
تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۲۶ میلیارد دلار در سال است و بنابراین معدن سهم مناسبی را از این بخش در اختیار دارد.
میزان فروش کالاهای بخش معدن و صنایع معدنی در بورس کالا ۵۵ هزار میلیارد تومان ثبت شده که در پنج ماهه امسال سهم ۵۳ درصدی را از معاملات این بازار داشت.
اکنون ۸۵ شرکت سهامی عام زنجیره معدن در بورس اوراق بهادار تهران حضور دارند و ارزش بازار شرکتهای زنجیره معدن در پایان دهه دوم شهریور امسال رقم یک هزار و ۵۵۲ هزار میلیارد تومان را نشان داد که معادل ۷۳ میلیارد دلار ارزیابی می شود.
سهم شرکتهای زنجیره معدنی از ارزش بازار ۲۲.۷ درصد بالغ بر ۶ هزار و ۸۶۴ هزار میلیارد تومان (۳۲۲ میلیارد دلار) ثبت شده است.
روند صعودی تولید شرکتهای بخش معدن وصنایع معدنی
آمار تولیدات در ماه مرداد ۹۹ گویای آن است که ۹ قلم کالای تولیدی منتخب در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، افزایش عملکرد داشتند و بالاترین میزان مربوط به شمش آلومینیوم است که این روند ادامه دارد.
تولید شمش آلومینیوم در مرداد ماه به رقم افزون بر ۳۶.۱ هزار تن رسید که در مقایسه با ماه مشابه در سال ۹۸ بالغ بر ۷۷ درصد رشد دارد.
آند و کاتد مس هم در این ماه نسبت به مرداد پارسال به ترتیب ۲۴ و ۲۳ درصد رشد بازدهی داشتند و میزان تولید هم به ترتیب ارقام افزون بر ۲۸ هزار تن و ۲۴.۶ هزار تن را نشان می دهد.
علاوه براین میزان گندله تولیدی در مرداد ماه به رقم بیش از سه میلیون و ۹۱۷ هزار تن رسید که در مقایسه با ماه مشابه پارسال افزایش ۲۲ درصدی داشت.
تولید کنسانتره سنگ آهن هم در پنجمین ماه امسال رقم افزون بر چهار میلیون و ۳۲۸ هزار تن را ثبت کرد، که نسبت به ماه مشابه در سال ۹۸ افزایش ۱۳ درصدی دارد.
تولید شمش فولادی و محصولات مربوط به آن هم در مرداد ۹۹ نسبت به ۹۸ به ترتیب ۲ و چهار درصد رشد یافت و بیش از یک میلیون و ۷۵۶ هزار تن و یک میلیون و ۲۰۷ هزار تن تولید این دو قلم بود.
میزان کنسانتره مس تولیدی در پنجمین ماه امسال به ۸۹ هزار تن رسید و نسبت به مرداد پارسال چهار درصد رشد دارد.
پودر آلومینا نیز در ماه مزبور رقم افزون بر ۱۹.۳ هزار تن را نشان داد و در مقایسه با مرداد ۹۸ رشد دو درصدی را ثبت کرد.
رشد متوسط نزدیک به ۱۱.۵ درصدی پنج ماهه
آمار عملکرد کالاهای یاد شده در دوره پنج ماهه نیز سیر صعودی خود را داشت و در این مدت نیز تولید شمش آلومینیوم بالاترین بازدهی را نشان داد.
پنج ماهه نخست ۹۹ تولید شمش آلومینیوم از رشد ۶۹ درصدی نسبت به دوره مشابه در سال ۹۸ برخوردار شد و به سطح ۱۷۴ هزار و ۹۱۳ تن رسید.
شمش فولادی نیز در این دوره به رقم بیش از ۹ میلیون و ۲۳۸ هزار تن رسید که نسبت به پنج ماهه ابتدایی ۹۸ افزایش هفت درصدی یافت.
آند و کاتد مس هم در پنج ماهه ۹۹ در مقایسه با مدت مشابه به ترتیب رشد ۶ و پنج درصدی داشتند و میزان تولید ۱۴۹ هزار و ۲۳۳ تن و ۱۱۵ هزار و ۷۰۱ تن را به ثبت رساندند.
گندله سنگ آهن با رسیدن به رقم بیش از ۱۸ میلیون و ۷۱۱ هزار تن در پنج ماهه نخست امسال، نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد ۶ درصدی دارد.
پودرآلومینا هم با چهار درصد رشد نسبت به پنج ماهه پارسال به ۱۰۲ هزار و ۵۹۳ تن رسید و کنسانتره سنگ آهن هم با افزون بر ۲۰ میلیون و ۳۷۳ هزار تن تولید در پنج ماهه ابتدایی امسال در مقایسه با پارسال افزایش سه درصدی عملکرد را نشان می دهد.
تولیدات فولادی در پنج ماهه ۹۹ به رقم بیش از ۶ میلیون تن و رشد دو درصد نسبت به سال گذشته رسید و کنسانتره مس هم با افزون بر ۴۹۳ هزار تن تولید، رشد یک درصدی را محقق ساخت.
افزایش فروش یکساله شرکتهای معدن و صنایع معدنی
بررسی کارنامه ۱۶ شرکت بخش معدن وصنایع معدنی گویای رشد فروش یکساله آنهاست که در این بین شرکت ملی صنایع مس ایران با ۱۲۲ درصد بالاترین میزان و سپس معدنی و صنعتی صبا نور با ۸۸ درصد جای گرفته است.
برپایه آمارهای مورد بررسی سنگ آهن گهر زمین، فولاد مبارکه، فولاد هرمزگان و فولاد آلیاژی به ترتیب ۷۱، ۶۷، ۶۵ و ۵۳ درصد رشد عملکرد فروش را به ثبت رساندند.
همچنین در دامنه ۳۵ تا ۴۹ درصد رشد فروش، معدنی و صنعتی گل گهر، فولاد خراسان، فولاد خوزستان، سیمان داراب، معدنی و صنعتی چادرملو، آلومینیوم ایران و فولاد امیرکبیر کاشان جای گرفته اند که به ترتیب ۴۹، ۴۸، ۴۰، ۳۹، ۳۷، ۳۷ و ۳۶ درصد را نشان داداند.
علاوه براین توسعه معادن و فلزات، آهن و فولاد ارفع و صنایع سیمان دشتستان به ترتیب ۳۳، ۳۰ و ۲۸ درصد رشد فروش یکساله داشتند.
ارزش بازار شرکتهای تابعه و وابسته به ایمیدرو
سازمان ایمیدرو نقش کلیدی در جهت دهی به بازار سرمایه و بورس دارد و ارزش بازار شرکتهای تابعه و وابسته به ایمیدرو در بورس و اوراق بهادار تهران بالغ بر یک هزار و ۲۷۳ هزار میلیارد تومان (معادل ۶۵ میلیارد دلار) است و این سازمان در بعضی از این بنگاه ها دارای سهام کنترلی است.
چهار شرکت ایمیدرو (فولاد مبارکه، ملی صنایع مس، معدنی و صنعتی گل گهر و سنگ آهن گهر زمین) در بین ۱۰ شرکت بزرگ بورس تهران (باتوجه به بسته بودن نماد شستا) جای دارند.
الگوی نظارت بر بنگاه‌های بخش معدن و صنایع معدنی
سیاست‌های سازمان ایمیدرو در حوزه بنگاهداری و مدیریت شرکت‌ها، نظارت بر بنگاه های بخش معدن وصنایع معدنی بوسیله کار گروه کنترل مدیریت انجام می شود.
نظارت بر پیاده سازی راهبردهای حاکمیت و دولت در بنگاه‌ها براساس ابلاغ اهداف و نظارت بوسیله سامانه پوینتر به مورد اجرا گذاشته می شود.
تاکید سازمان مزبور بر خارج نشدن سود از بنگاه‌ها و متمرکز شدن بر سرمایه گذاری و ایجاد ظرفیت به منظور توسعه فعالیت هریک از بنگاه‌های مربوطه در دستور کار قرار دارد.
سرمایه‌گذاری با تمرکز بر طرح‌های جامع
موضوع مهم بخش معدن وصنایع معدنی، سرمایه گذاری با تمرکز بر طرح‌های جامع هر صنعت و با تاکید بر تامین زیر ساخت‌ها (همانند طرح جامع فولاد و یا مس) دنبال می شود.
افزایش هم افزایی بین شرکتهای تابعه و وابسته (اجرای تهاتر ۲۰ هزار میلیارد تومانی بین بنگاه های تابعه در دو سال گذشته) مشخصه آن محسوب می شود.
اجرای پروژه های مشترک بزرگ مقیاس مانند خط انتقال آب شرق کشور با سرمایه گذاری بیش از یک میلیارد دلار دیگر ویژگی در این ارتباط است.
تاکید بر ارتقای بهره‌وری و سودآوری
تاکید بر موضوع ارتقای بهره وری و سودآوری بنگاه های بخش معدن و صنایع معدنی از دیگر دستورکارهای سازمان ایمیدرو است و این مهم در آخرین سال فعالیت دولت دوازدهم به شکل جدی دنبال می شود.
افزایش پوشش اعتباری شرکت‌ها در قرار دادهای دو جانبه (بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان قرارداد سالانه به شکل اعتباری) از دیگر برنامه های این بخش است.
رفع مشکلات شرکتهای بخش معدن وصنایع معدنی در حوزه دولت که از جمله می توان به رفع تعهد ارزی، صادرات و واردات اشاره کرد. موضوع اختیارات هیات مدیره برای اداره امور بنگاه ها نیز در این بخش مورد تاکید قرار دارد.
